Is een referendum over diftar mogelijk?
Recent komen er vragen binnen over de mogelijkheid tot het organiseren van een referendum in Ouder-Amstel, zoals over de invoer van diftar. Het organiseren van een referendum gaat in Ouder-Amstel op basis van de door de gemeenteraad vaststelde referendumverordening. Hieronder volgt een samenvatting over hoe een referendum in Ouder-Amstel kan worden georganiseerd, in de verordening zelf vindt u alle informatie.
Over welke onderwerpen kan ik wel of geen referendum organiseren?
Artikel 2 van de verordening bepaalt dat over concept raadsbesluiten een referendum georganiseerd kan worden. In artikel 1 is te lezen dat het dan gaat om een aan de raad voorgelegd besluit dat op de agenda van de raadsvergadering is geplaatst. Besluiten die al door de raad zijn genomen, of bijvoorbeeld onderwerpen die niet op de agenda van de raadsvergadering staan, kunnen dus geen onderwerp van een referendum zijn.
Verderop in artikel 2 van de verordening staan uitzonderingen genoemd, dus concept raadsbesluiten waarover geen referendum mogelijk is. Voorbeelden zijn het vaststellen van de begroting (onderdeel d), het vaststellen van (belasting)tarieven (onderdeel e), of besluiten die naar mening van de raad hun grondslag vinden in een eerder genomen besluit waarover een referendum had kunnen worden gehouden (onderdeel j).
Hoe vraag ik een referendum aan?
In artikel 5 van de verordening staat dat een inleidend verzoek kan worden aangevraagd uiterlijk één week voor de behandeling van het concept raadsbesluit door de raad (lid 1). Daar zijn wat vormeisen aan verbonden. Bijvoorbeeld dat 2% van de kiesgerechtigden het verzoek moet ondersteunen en dat hun gegevens bekend moeten zijn (lid 2). Die ondersteuningsverklaringen moeten worden geplaatst op een door de griffier te verstrekken standaardformulier (lid 3). Als het verzoek binnen is, moet het college van B&W onderzoeken of het verzoek voldoende kiezers heeft (lid 4) en zo ja, dan moet de raad, kijkend naar artikel 2 van de verordening, bepalen of het referendum wordt toegelaten (lid 5). Gaat de raad akkoord, dan vergadert ze wel over het concept raadsbesluit (lid 6), maar wacht ze met stemmen tot de eerstvolgende raadsvergadering nadat het referendum is gehouden, tenzij eerder wordt beslist dat het referendum niet ontvankelijk is, bijvoorbeeld om dat de benodigde ondersteuningen worden gehaald (lid 7).
Mocht de raad ervoor kiezen het inleidend verzoek toe te laten, stelt zij een onafhankelijke referendumcommissie in die ervoor moet zorgen dat de organisatie van het referendum goed verloopt. Dat staat in artikel 3 en 4 van de verordening.
Mocht de raad ervoor kiezen het referendum toe te laten, moet op basis van artikel 6 een definitief verzoek volgen. Een dag nadat de raad haar besluit heeft genomen, moet het definitieve verzoek voor het referendum worden ingediend (lid 1). Deze moet worden ondersteund door ten minste 10% van de kiesgerechtigden, en dat kan via een handtekeningenlijst of met gebruikmaking van DigiD (lid 2). Er zijn dan zes weken om de benodigde ondersteuning te krijgen (lid 4). Ook hier zijn vervolgens weer vormeisen aan verbonden.
Kan een referendum over diftar nu?
De raad heeft sinds 2018 op meerdere momenten al besloten diftar in te gaan voeren, dus er is geen sprake van concept besluit. Er zit ook geen concept raadsbesluit over diftar meer in de planning. Enkel de tarieven moeten nog door de raad worden vastgesteld, maar daar kan geen referendum over gehouden worden.
Op basis van de huidige verordening kan er vanuit de inwoners ook geen referendum worden georganiseerd dat bijvoorbeeld een initiatief op de agenda zet. Er kan ook geen gemeentelijke beslissing worden teruggedraaid. Om de verordening aan te passen moet de raad besluiten om de betreffende verordening op de agenda te zetten.
Meer informatie
Voor meer vragen over het organiseren van een referendum, kunt u contact opnemen met de griffier op raad@ouder-amstel.nl.