Samenvatting luchtmetingen 2020
Gedurende een groot aantal jaren verricht de GGD Amsterdam, afdeling Luchtkwaliteit, luchtmetingen op diverse plaatsen in de gemeente. Door de diverse ruimtelijke ontwikkelingen binnen de gemeente en de aanleg van infrastructurele werken is het van belang een vinger aan de pols te houden. In 2020 is gemeten op stikstofdioxide (NO2). Die component vormt samen met fijnstof een belangrijk indicator voor de luchtkwaliteit en legt een directe relatie met verkeersemissies. In Ouderkerk aan de Amstel is een jaargemiddelde NO2 concentratie gemeten van afgerond 16 µg/m3. Voor Duivendrecht was dat afgerond 19 µg/m3. Zowel in Ouderkerk aan de Amstel als in Duivendrecht bleven de gemeten NO2 concentraties in 2020 (ver) beneden de grenswaarde van 40 µg/m3.
Het is waarschijnlijk dat de meetresultaten beïnvloed zijn onder invloed van het weer en door een afname van het verkeer als gevolg van COVID-19 maatregelen (lock-down). De rapportage van de GGD over 2020 is bijgevoegd, evenals een overzicht per woonkern. Dit maakt het mogelijk een trend te volgen. Vanaf 2003 worden in Ouder-Amstel luchtmetingen verricht op verschillende locaties, zowel in de kern Ouderkerk aan de Amstel als in Duivendrecht. Daarbij kan onderscheid gemaakt worden in zogenaamde snelweg- en achtergrondlocaties en locaties die onder invloed staan van het lokale verkeer. Tabel 4 op blz. 15 in het rapport bevat een overzicht van alle locaties waar in 2020 is gemeten met de bijbehorende jaargemiddelden.
Vergelijking meetdata
Tegelijk met de metingen in Ouder-Amstel heeft de GGD ook in Amsterdam luchtmetingen verricht met Palmesbuisjes en beheert men het vaste meetnet, o.a. voor de provincie en het RIVM. Dat maakt het mogelijk de in Ouder-Amstel verkregen data te valideren met de meetgegevens uit Amsterdam. Het vaste meetnet bestaat uit hoogwaardige meetapparatuur. Een vergelijking met de meetgegevens uit Amsterdam is hieronder weergegeven.
| Ouderkerk | Duivendrecht | Amsterdam | |
|---|---|---|---|
| Snelweg | 16,8 | 20,5 | 33,8 |
| Lokaal verkeer | 16,5 | 18,8 | 27,6 |
| Achtergrond | 15,2 | 15,1 | 16,8 |
Tabel: Stikstofdioxideconcentraties (jaargemiddelden) in µg/m3 in Ouder-Amstel vergeleken met Amsterdam in 2020.
Meetprogramma
Het jaarlijkse meetprogramma bevat voor het merendeel vaste meetpunten. Indien nodig worden nieuwe meetpunten ingericht, bijvoorbeeld in geval van nieuwe planologische ontwikkelingen. Zo ontstaat door de jaren heen een beeld van de lokale luchtkwaliteit.
Meteo
Het jaar 2020 kende wat meer neerslag en een iets hogere gemiddelde temperatuur dan in 2019. Ook waaide de wind meer vanuit het zuiden en westen. De in 2020 gemeten verbetering van de luchtkwaliteit is naar alle waarschijnlijkheid niet alleen een gevolg van afwijkende weersomstandigheden. Ook de beperkingen als gevolg van COVID-19 kunnen hierbij een rol spelen. De zeer afwijkende weersomstandigheden hebben een invloed op de concentraties stikstofdioxide. Zo wordt onder invloed van zonlicht NO2 afgebroken tot NO en een zuurstofradicaal. Dit zuurstofradicaal reageert met zuurstof in de lucht tot ozon (O3).
Ter vergelijking:
- 2019: Met landelijk gemiddeld 1964 uur zon was 2019 zeer zonnig. Dat jaar kwam op de derde plaats van zonnigste jaren sinds het begin van de waarnemingen (normaal gemiddelde is 1639 uur).
- 2020: In dit jaar werd het ene na het andere weerrecord gevestigd. Samen met 2014 was 2020 het warmste jaar sinds het begin van de KNMI waarnemingen. De gemiddelde temperatuur lag met 11,7 °C ruim anderhalve graad hoger dan de normaalwaarde (10,1 °C). Dit past bij de trend van een opwarmend klimaat. Het jaar 2020 was namelijk het zevende warme jaar op rij. Met landelijk gemiddeld 2026 zonuren was het een zeer zonnig jaar (normaal gemiddelde is 1639 uur). Hiermee is 2020 het op twee na zonnigste jaar sinds het begin van de metingen in 1901.
2020 was ook een jaar met grote verschillen in neerslag. Landelijk gezien was het een droger jaar met 785 mm neerslag tegenover een normaal van 847 mm. In het oosten en zuidoosten was het na 2018 en 2019 opnieuw
zeer droog. Aan de westkust was het daarentegen een vrij nat jaar. Het landelijk neerslagtekort was zo hoog, dat 2020 binnen de bovenste vijf procent van droogste jaren valt.